II Edycja (2018)

Międzynarodowa Dwujęzyczna Polsko-Ukraińska Szkoła Dyplomacji Kulturalnej
Imprezie patronowali:

Prezydent Miasta Bydgoszczy, Rafał Bruski; Konsul Ukrainy w Gdańsku Lew Zacharczyszyn, Rektor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, prof. dr hab. Jacek Woźny; Poseł do Parlamentu Europejskiego, Janusz Zemke oraz Poseł do Parlamentu Europejskiego, Kosma Złotowski.

Inicjatorzy projektu: dr Julia Krawczenko, Rafał Marcinkowski
koordynator projektu: Rafał Marcinkowski

Druga edycja projektu Dwujęzyczna Polsko-Ukraińska Szkoła Dyplomacji Kulturalnej była realizowana w ramach XIII edycji ogólnopolskiego konkursu Polsko-Ukraińska Wymiana Młodzieży ogłoszonego przez Narodowe Centrum Kultury, oraz w ramach konkursu dotyczącego Promocji i Współpracy Międzynarodowej Miasta Bydgoszczy. Partnerem projektu była Fundacja Czarny Karzeł oraz ukraińska instytucja Mała Akademia Nauk Ukrainy. Szkoła odbywała się w malowniczo położonym nad Zalewem Koronowskim Harcerskim Ośrodku Wypoczynkowym w Krówce Leśnej.

W projekcie brała udział polska i ukraińska młodzież w wieku 12-16 lat. Szkoła prowadzona była przez doświadczonych metodyków z Małej Akademii Nauk Ukrainy: dr Julię Krawczenko oraz Panią Galinę Kopyłową. Założenia II edycji Polsko-Ukraińskiej Szkoły Dyplomacji Kulturalnej nie odbiegały zasadniczo od poprzedniej edycji. Tym razem natomiast większe znaczenie miał aspekt społeczny przedsięwzięcia, między innymi z uwagi na fakt, że stronę ukraińską w dużej mierze reprezentowała młodzież, która ucierpiała w wyniku wydarzeń na Ukrainie po 2013 roku (dzieci i rodzeństwo Bohaterów „Niebiańskiej Sotni” tj. osób które zginęły podczas protestów na Majdanie Niezależności w lutym 2014 roku, dzieci żołnierzy poległych oraz walczących na wschodzie Ukrainy, przesiedleńcy wewnętrzni). W projekcie brali również udział członkowie społeczności krymskotatarskiej, co nadało przedsięwzięciu jeszcze bardziej międzynarodowego charakteru. Stronę polską reprezentowali uczniowie dwóch szkół – Szkoły Podstawowej im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Kruszynie oraz III Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Bydgoszczy.

Głównym zadaniem Szkoły było kształtowanie umiejętności tworzenia dwustronnych projektów, zorientowanych na przełamywanie wzajemnych stereotypów oraz pogłębienie wiedzy o naszych narodach. Podczas codziennych zajęć opracowano kilka polsko-ukraińskich projektów, które poza silnym akcentem kulturowym mają również przeciwdziałać mowie nienawiści oraz wzajemnym uprzedzeniom. Projekty prezentowane były w bydgoskim Ratuszu w poniedziałek 10 września podczas spotkania z wiceprezydent Miasta Bydgoszczy, panią Iwoną Waszkiewicz.

Poza opracowywaniem projektów w grupach międzynarodowych polsko-ukraińskich oraz ich wspólnym omawianiem, młodzież brała również udział w zajęciach językowych. W grupach narodowych odbywały się z kolei zajęcia odnoszące się do wzajemnych stereotypów, czy stereotypów dotyczących wspólnych sąsiadów.

Podczas Szkoły tradycyjnie odbywały się również spotkania z ludźmi kultury. Uczestnicy projektu spotkali się z malarzem Grzegorzem Pleszyńskim, w ośrodku w Krówce Leśnej a także w pracowni Artysty usytuowanej na poddaszu Pałacu w Ostromecku.

Młodzież z obu krajów uczestniczyła również w warsztatach teatralnych form papierowych prowadzonych przez Roberta Poryzińskiego. Wspólną prezentację dla młodzieży przygotowali opiekunowie grupy polskiej – nauczyciele z 3 Liceum im. Adama Mickiewicza w Bydgoszczy, Krzysztof Kozłowski oraz Daniel Smola. Krzysztof Kozłowski z pasją opowiadał o kulturze materialnej XVII wieku, prezentując rekwizyty z tego okresu w postaci strojów oraz różnych rodzajów oręża. Z kolei Daniel Smola zademonstrował tradycyjny instrument dęty używany przez Aborygenów zwany didgeridoo (aborygeńska nazwa brzmi yidaki). Wartością dodaną II edycji były warsztaty filmowe prowadzone przez Roberta Roszczyniałę oraz Karolinę Rosińską związanych z Fundacją Czarny Karzeł, podczas których zrodził się pomysł na nakręcenie filmu warsztatowego. Zdjęcia do filmu kręcone były w pięknej i magicznej scenerii Zalewu Koronowskiego. Film został stworzony na podstawie scenariusza w całości opracowanego przez młodych uczestników projektu.

Ważnym punktem programu było zwiedzanie Bydgoszczy oraz muzeów naszego miasta. Młodzież zwiedziła między innymi Muzeum Dyplomacji i Uchodźctwa Polskiego, Muzeum Kanału Bydgoskiego oraz Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego (kilka obiektów na Wyspie Młyńskiej oraz spichlerze nad Brdą). Po Bydgoszczy oprowadzał swoich kolegów uczestnik pierwszej edycji projektu a zarazem dyplomowany przewodnik po Bydgoszczy Mikołaj Hetzig – uczeń 3 LO im. Adama Mickiewicza w Bydgoszczy i członek Młodzieżowej Rady Miasta Bydgoszczy.

Jeden z dni Międzynarodowej Dwujęzycznej Ukraińsko-Polskiej Szkoły Dyplomacji Kulturalnej jej uczestnicy spędzili na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, a dokładniej w Bibliotece Uniwersyteckiej, gdzie brali udział w kilku ważnych wydarzeniach.  

Uczestników przedsięwzięcia w murach Biblioteki Uniwersyteckiej uroczyście przywitał Prorektor ds. Rozwoju i Współpracy profesor UKW dr hab. inż. Marek Macko, Po oficjalnej części odbył się pokaz wystawy fotografii pani Hałyny Kopyłowej z Ługańska, pt. „To, o czym trudno się mówi”. W prezentacji zdjęć uczestniczyli uczniowie Gimnazjum nr 47 oraz III LO im. Adama Mickiewicza w Bydgoszczy. Siedemnaście fotografii przedstawia młodzież z regionów Ukrainy dotkniętych wojną. Są to uchodźcy z terenów okupowanych zamieszkali obecnie w różnych regionach Ukrainy. Po prezentacji wystawy fotografii pani Hałyny Kopyłowej odbył się wykład pracownika Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, dr Wojciecha Trempały pt. „Aspiracje, wartości, lęki młodzieży i młodych dorosłych w Polsce”. Po wykładzie odbyła się dyskusja, związana z tematyką wykładu.

Podczas działań na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego młodzi uczestnicy polsko- ukraińskiego projektu zwiedzili również Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego, który jest placówką należącą do Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.

Wartością dodaną projektu na poziomie organizacyjnym było współdziałanie lokalnych podmiotów. Międzysektorowa współpraca bydgoskich instytucji (Urząd Miasta Bydgoszczy), firm prywatnych (Slavos – Centrum Języków Słowiańskich), organizacji pozarządowych (Fundacja Czarny Karzeł) a także uczelni wyższej (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego) czy szkół (III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Bydgoszczy oraz Szkoła Podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Kruszynie) na rzecz budowania dobrosąsiedzkich relacji polsko-ukraińskich jest dużym osiągnięciem realizowanego w Grodzie nad Brdą polsko-ukraińskiego przedsięwzięcia z udziałem młodzieży z obu krajów.

Dokument z realizacji drugiej edycji Międzynarodowej Dwujęzycznej Polsko-
Ukraińskiej Szkoły Dyplomacji Kulturalnej, zdjęcia Marcin Roszczyniała

Film warsztatowy przygotowany przez młodzież podczas tygodniowego pobytu w Krówce Leśnej nad Zalewem Koronowskim, zdjęcia i prowadzenie warsztatów Marcin Roszczyniała i Karolina Rosińska